Łysienie u kobiet i mężczyzn - przyczyny, leczenie i profilaktyka

Nadmierne wypadanie włosów powinno zwrócić naszą uwagę, gdyż może mieć różne przyczyny zdrowotne. Wśród nich znajdują się m.in. choroby skóry głowy, wpływające na kondycję mieszków włosowych, różne formy łysienia (w tym androgenowe i plackowate), a także czynniki stresowe, niedobory składników odżywczych czy różnorodne schorzenia. Warto podkreślić, że powody utraty włosów są znacznie bardziej złożone i może mieć to związek nawet z okresem połogu, powikłaniami po chorobie (w tym COVID-19) czy też nieprawidłową pielęgnacją włosów i samej skóry głowy. Jak więc rozpoznać przyczynę wypadania włosów i czy zawsze jest to oznaka choroby? Gdzie się udać, zauważając pierwsze symptomy łysienia? Jakie czynniki wpływają na kondycję skóry głowy i ilość utraconych włosów? Czy mamy na to rzeczywisty wpływ?

Niepokojące wypadanie włosów

Wypadanie włosów stanowi naturalny proces, który zachodzi u każdego z nas, niezależnie od wieku czy płci. Codziennie tracimy od 60 do nawet 100 włosów. W relacji do ogólnej liczby włosów na głowie, szacowanej na 100 do nawet 150 tysięcy, codzienne wypadanie włosów jest procesem stopniowym, a utrata kilkudziesięciu włosów zazwyczaj pozostaje praktycznie niezauważalna, nie prowadząc do przerzedzenia fryzury czy pojawienia się zakoli.

Gdy ilość wypadających włosów staje się znacznie większa niż zazwyczaj, a włosy zaczynają rzeczywiście przerzedzać się (skóra głowy staje się bardziej widoczna), trzeba niezwłocznie znaleźć tego przyczynę. Zwłaszcza gdy ubytek włosów staje się gwałtowny w odpowiedzi na leki lub określone stany zdrowotne. Zaczyna się od zwiększonej liczby włosów na szczotce, w umywalce czy w odpływie, u kobiet wskaźnikiem przerzedzenia włosów może być także zmiana grubości kucyka, co łatwo dostrzec podczas codziennej stylizacji. Inne wczesne oznaki to prześwitywanie skóry głowy między pasmami włosów (zwłaszcza przerzedzony obszar na szczycie głowy lub stopniowe poszerzanie się przedziałka) a także pogłębiające się zakola. Te objawy należy skonsultować się z lekarzem, który może zalecić podstawowe badania krwi i dalszą diagnostykę. Wyniki mogą ujawnić ewentualne niedobory i być wskazówką do pełniejszej oceny zdrowotnej. Ostateczna identyfikacja przyczyny nadmiernego wypadania włosów pozwala na skuteczne wdrożenie terapii i podejmowanie działań mających na celu zahamowanie tego procesu.

Łysienie androgenowe u kobiet i u mężczyzn

Łysienie androgenowe stanowi charakterystyczny rodzaj wypadania włosów, wystepujący u kobiet, jak i u mężczyzn, chociaż obie płcie przedstawiają nieco odmienne obrazy kliniczne tego schorzenia. Rozpoznanie wypadania włosów typu androgenowego jest stosunkowo proste, ze względu na charakterystyczne cechy przebiegu tej dolegliwości:

U mężczyzn:

• Początkiem łysienia androgenowego u mężczyzn jest cofanie linii włosów, szczególnie zauważalne w rejonie skroni, co skutkuje tworzeniem się charakterystycznych zakoli.
• Następnie włosy przerzedzają się na czubku głowy, tworząc okrągły obszar pozbawiony kosmyków, co jest typowe dla łysienia androgenowego u mężczyzn.
• Ostateczna faza utraty włosów obejmuje wypadanie kosmyków od czoła aż po część potyliczną, pozostawiając rzadkie kosmyki wokół obwodu głowy.

U kobiet:

• Łysienie androgenowe u kobiet objawia się przerzedzaniem włosów na środku głowy, stale poszerzający się przedziałek.
• W zaawansowanej postaci łysienia androgenowego typu żeńskiego na czubku głowy tworzy się okrągły obszar pozbawiony włosów, biegnący od czoła po część potyliczną. Rzadziej niż u mężczyzn, u kobiet występuje problem zakoli.
• Ten typ łysienia może pojawić się pojawić w okresie ciąży lub menopauzy (okresie zmian hormonalnych w organizmie)

U kobiet, wypadanie włosów może być wynikiem różnych czynników, takich jak stres, różnorodne choroby czy specyficzne okoliczności, zwłaszcza po ciąży oraz w przypadku niedoczynności tarczycy, co zdarza się głównie wśród pań. Jakie są dokładne przyczyny utraty włosów w tych konkretnych sytuacjach?

Wypadanie włosów związane z niedoczynnością tarczycy ściśle koreluje z zaburzeniami hormonalnymi. Choć osłabienie włosów może towarzyszyć również innym schorzeniom tarczycy, to w przypadku niedoczynności obserwuje się najbardziej intensywne wypadanie. W mieszku włosowym, oprócz receptorów androgenowych, znajdują się także receptory hormonów tarczycy. W niedoczynności tarczycy brakuje wytwarzanych hormonów, głównie T3, które normalnie łączą się z tymi receptorami. Ich zadaniem jest wspieranie podziału komórek w mieszku włosowym, zwłaszcza keranocytów produkujących keratynę – białko będące materiałem budulcowym dla włosów. Wypadanie włosów w wyniku niedoczynności tarczycy jest zatem efektem hormonalnym, który może być skutecznie zredukowany lub zahamowany poprzez farmakologiczne leczenie niedoczynności tarczycy.

Wypadanie włosów po ciąży z kolei związane jest z innymi hormonami niż te związane z tarczycą. Mechanizm tego zjawiska opiera się na spadku poziomu estrogenu po porodzie, który podczas ciąży znacząco wzrastał i odpowiadał za wydłużenie fazy wzrostu włosa. W trakcie ciąży wiele kobiet doświadcza poprawy jakości i gęstości włosów, jednak po porodzie następuje ubytek estrogenu, co prowadzi do tzw. “łysienia poporodowego”. Ten okresowy stan jest zauważalny, ale przemija po kilku miesiącach od porodu. Stabilizacja poziomu hormonów umożliwia mieszkom włosowym powrót do normalnej aktywności, a fryzura stopniowo odzyskuje swoją gęstość.

Inne rodzaje łysienia

Łysienie plackowate

Łysienie plackowate charakteryzuje się wypadaniem włosów tworząc charakterystyczne „placki”. Niestety, dokładna przyczyna tego zjawiska wciąż pozostaje nieustalona. Podejrzewa się, że wpływ na jego rozwój mają czynniki genetyczne i zaburzenia układu immunologicznego pacjenta. Najczęściej łysienie plackowate pojawia się w w okresie nastoletnim lub tuż po 20. roku życia. W leczeniu tego rodzaju łysienia stosuje się farmakoterapię miejscową z minoksydylem oraz kontaktowe metody stymulacji skóry głowy z użyciem określonych alergenów (DCP), które, podrażniając skórę, pobudzają komórki do normalnego funkcjonowania, w tym do wzrostu włosa.

Łysienie trakcyjne

Łysienie trakcyjne to szczególny rodzaj wypadania włosów, bezpośrednio związany z codzienną fryzurą. Pojawia się u osób, których uczesania napinają skórę głowy, wywierając ucisk na mieszki włosowe, co wpływa znacząco na ich funkcjonowanie. W rezultacie korzenie włosów łatwiej się wyrywają, a włosy się przerzedzają. Najczęstszym objawem łysienia trakcyjnego są powiększające się zakola, szczególnie zauważalne w okolicy skroni. Aby zniwelować ten rodzaj łysienia, ważne jest unikanie ściągających fryzur i dbanie o rozluźnienie skóry głowy, aby pobudzić cebulki do prawidłowego funkcjonowania.

Łysienie telogenowe

Łysienie telogenowe jest związane ze skróceniem fazy wzrostu włosa i przyspieszeniem przechodzenia w fazę telogenu, w której włos obumiera i wypada, ustępując miejsca nowemu, rosnącemu włosowi. Zazwyczaj udział włosów w fazie telogenowej wynosi około 15%, jednak w przypadku łysienia telogenowego ten udział wzrasta, co sprawia wrażenie zwiększonego wypadania i przerzedzania się włosów. Łysienie telogenowe częściej dotyka kobiet i może być rezultatem różnych czynników, takich jak niedobory składników odżywczych, przebyta choroba czy silny stres. Zatrzymanie procesu łysienia telogenowego i pobudzenie wzrostu nowych włosów wymaga zidentyfikowania indywidualnej przyczyny i podjęcia działań mających na celu jej zniwelowanie.

Terapia wypadania włosów – skuteczne metody dla kobiet i mężczyzn

Analizując zróżnicowane przyczyny wypadania włosów, pamiętajmy, że leczenie tego zjawiska powinno być precyzyjnie dostosowane do sytuacji konkretnego pacjenta oraz źródła problemu łysienia. Wśród różnorodnych strategii leczenia wypadania włosów wyróżniamy następujące podejścia:

• Leczenie chorób skóry głowy: Konieczne jest wcześniejsze wyleczenie schorzeń, takich jak atopowe zapalenie skóry, łojotokowe zapalenie skóry głowy, zapalenie mieszków włosowych czy grzybica. Często zatrzymanie procesu wypadania włosów wymaga jedynie skutecznego leczenia podstawowej choroby lub wprowadzenia jej w remisję.
• Zdrowy tryb życia: Odpowiednia ilość snu, zbilansowana dieta pełna składników odżywczych, witamin i minerałów, ewentualna suplementacja (po konsultacji z lekarzem) oraz minimalizacja codziennego stresu są kluczowe dla utrzymania zdrowia włosów.
• Leczenie farmakologiczne: Zarówno metody zewnętrzne (lokalne) jak i wewnętrzne (podawanie leków doustnie) są skutecznie stosowane w leczeniu łysienia androgenowego czy plackowatego. Substancje takie jak minoksydyl są również przepisywane w przypadku innych rodzajów łysienia.
• Zabiegi estetyczne: w SIM-MED w Krakowie dostępne są różnorodne procedury stymulujące mieszki włosowe oraz ogólnie skórę głowy do prawidłowej aktywności. Zabiegi takie jak mezoterapia mikroigłowa czy zabiegi laserowe stanowią jedne z najskuteczniejszych metod przeciwdziałania wypadania włosów.
• Zabiegi chirurgiczne: Ostatecznym krokiem może być również chirurgiczny przeszczep włosów.

Zapobieganie wypadaniu włosów – codzienna pielęgnacja

Aby wzmocnić włosy i zabezpieczyć skórę głowy przed wypadaniem włosów, istnieje wiele skutecznych sposobów. W przypadku, gdy łysienie ma podłoże genetyczne lub nie jest zależne od działań jednostki, można skupić się na zminimalizowaniu utraty włosów, wspierając jednocześnie wzrost nowych kosmyków i kondycję włosów. Oto kilka zdrowych nawyków pielęgnacyjnych i domowych środków:

• Suszenie włosów przed snem i związywanie ich w celu utrzymania środowiska na skórze głowy suche i chłodne, co przeciwdziała rozwojowi grzybów i bakterii.
• Regularne oczyszczanie i nawilżanie skóry głowy poprzez stosowanie peelingu lub specjalnych szamponów złuszczających raz w tygodniu, a także wcieranie lotionów nawilżających czy przyspieszających porost włosa.
• Zabezpieczanie skóry głowy podczas farbowania czy rozjaśniania włosów przed drażniącymi substancjami chemicznymi poprzez stosowanie specjalnych kremów lub płynów ochronnych.
• Unikanie szarpania i intensywnego czesania włosów, stosowanie delikatnych szczotek, unikanie ciasnych fryzur oraz zminimalizowanie tarcia włosów ręcznikiem.
• Regularne spożywanie diety bogatej w cynk, witaminy z grupy B (w tym biotynę), żelazo i inne minerały, witaminy oraz składniki odżywcze.

Kompleksowa opieka nad włosami obejmuje szeroki zakres działań, od leczenia pierwotnych przyczyn wypadania włosów po codzienną pielęgnację, zapewniając optymalne warunki dla zdrowego wzrostu włosów. Warto pamiętać, że skonsultowanie się z profesjonalistą jest kluczowe w przypadku każdego indywidualnego problemu z włosami. Zapraszamy do konsultacji trychologicznej w SIM-MED w Krakowie!