Jak dobrze znasz swoje znamiona? Badanie znamion i pieprzyków, zapobieganie nowotworom skóry

Znamiona i pieprzyki, większości z nas towarzyszą przez całe życie. Niektóre z nich są niewinne, ale inne mogą stanowić realne zagrożenie nowotworem skóry. Dlatego tak istotne jest regularne badanie znamion i pieprzyków u Specjalisty.

Coroczne kampanie promujące badania przed czerniakiem przypominają nam o ważności regularnych kontroli skórnych, szczególnie po intensywnym okresie letnim. Po sezonie wakacyjnym, kiedy skóra była narażona na słońce, warto zarezerwować wizytę u dermatologa i dokładnie sprawdzić swoje znamiona. To prosty krok, który może znacząco przyczynić się do zachowania zdrowia skóry przez wiele lat.

Rodzaje znamion

Znamiona można podzielić na dwie główne grupy:

• • Znamiona barwnikowe – powstają w wyniku nadmiernego namnażania się komórek barwnikowych w skórze. Mogą być płaskie lub wypukłe, o różnym kształcie i kolorze. Do najczęstszych rodzajów znamion barwnikowych należą:
    • Pieprzyki to najczęstszy rodzaj znamion barwnikowych. Są to małe, płaskie lub wypukłe plamki o kolorze brązowym, czarnym lub ciemnobrązowym. Mogą pojawić się w każdym miejscu na skórze, ale najczęściej występują na twarzy, szyi, ramionach i plecach.
    • Znamię Beckera to łagodne znamię, które występuje głównie u mężczyzn. Jest to płaska, ciemna plamka, która zwykle pojawia się na ramionach, klatce piersiowej lub plecach.
    • Znamię Suttona to łagodne znamię, które występuje zwykle u dzieci. Jest to płaska, różowa lub czerwona plamka, w środku której znajduje się biała łuska.
    • Znamię Spitz to łagodne znamię, które występuje zwykle u dzieci i młodych dorosłych. Jest to małe, okrągłe znamię o jasnym lub różowym kolorze.
  • Znamiona naczyniowe – powstają w wyniku nieprawidłowego rozwoju naczyń krwionośnych w skórze. Mogą być płaskie lub wypukłe, o różnym kolorze. Do najczęstszych rodzajów znamion naczyniowych należą:
    • Znamiona rumieńce to łagodne znamiona, które występują najczęściej u dzieci i niemowląt. Są to małe, płaskie, czerwone lub różowe plamki, które mogą pojawić się w każdym miejscu na skórze.
    • Znamiona pająkowate to łagodne znamiona, które występują najczęściej u kobiet. Są to czerwone lub różowe plamki z rozgałęzionymi naczyniami krwionośnymi. Najczęściej występują na twarzy, szyi i ramionach.
    • Znamiona naczyniowe płaskie to łagodne znamiona, które występują najczęściej u dzieci. Są to płaskie, czerwone lub różowe plamki, które mogą pojawić się w każdym miejscu na skórze.

Przyczyny powstawania znamion

Znamiona powstają w wyniku nadmiernego namnażania się komórek barwnikowych lub naczyń krwionośnych w skórze. Może to być spowodowane wieloma czynnikami, m.in.:

• Uwarunkowania genetyczne – osoby z rodzinną skłonnością do czerniaka mają większe ryzyko rozwoju tego nowotworu.
• Narażenie na promieniowanie UV – promieniowanie słoneczne jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju czerniaka.
• Hormony – zmiany hormonalne, takie jak te występujące podczas ciąży lub menopauzy, mogą zwiększać ryzyko rozwoju znamion.
• Częste zranienia skóry – zranienia skóry mogą prowadzić do rozwoju znamion.

Znamiona a ryzyko raka

Nie wszystkie znamiona są groźne dla zdrowia. W większości przypadków są one łagodne i nie stanowią zagrożenia. Jednak niektóre znamiona, takie jak znamiona dysplastyczne, mogą być prekursorami czerniaka. Czerniak jest złośliwym nowotworem skóry, który może być śmiertelny, jeśli nie zostanie wcześnie wykryty i wyleczony.

Jakie znamiona należy obserwować z większą uwagą?

Znamię, które należy obserwować z większą uwagą, to takie, które:

• zmienia kształt lub rozmiar
• zmienia kolor
• staje się twardsze lub bardziej wypukłe
• krwawi lub swędzi
• boli lub piecze

Jakie są objawy czerniaka?

Objawy czerniaka mogą obejmować:

• nowe znamię lub zmiana w wyglądzie znamienia, które już istnieje
• znamię, które jest asymetryczne
• znamię, którego brzegi są nieregularne
• znamię, którego kolor jest nierównomierny
• znamię, które jest większe niż 6 mm

Jak dbać o znamiona?

Oto kilka wskazówek dotyczących pielęgnacji znamion:

• Monitoruj zmiany: Regularnie sprawdzaj swoje znamiona pod kątem ewentualnych zmian w kształcie, kolorze, rozmiarze lub teksturze. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące zmiany, skonsultuj się z dermatologiem.
• Unikaj nadmiernego nasłonecznienia: Znamiona mogą być wrażliwe na promieniowanie UV, co może zwiększać ryzyko uszkodzeń skóry. Stosuj wysokiej jakości kremy przeciwsłoneczne i unikaj opalania w solarium.
• Ochrona przed urazami: Chroń swoje znamiona przed urazami fizycznymi, takimi jak zadrapania lub uderzenia, które mogą spowodować uszkodzenia skóry i znamion.
• Regularne kontrole dermatologiczne: Zaleca się regularne badania dermatologiczne, szczególnie jeśli masz wiele znamion lub masz rodzinny wywiad chorób skóry. Dermatolog może śledzić ewentualne zmiany i doradzić w odpowiednich działaniach.
• Zdrowy tryb życia: Zbilansowana dieta i unikanie używek, takich jak alkohol i tytoń, może pomóc w utrzymaniu zdrowej skóry, w tym znamion.
• Świadomość: Edukuj się na temat znamion i czuj się pewnie pytając specjalisty o wszelkie wątpliwości związane z Twoimi znamionami. Wczesne wykrycie ewentualnych problemów może znacząco poprawić rokowanie.

Ocena znamion

Dermatoskopia to zaawansowana metoda oceny znamion skórnych, która umożliwia lekarzom dokładniejsze badanie i monitorowanie zmian na skórze. W trakcie dermatoskopii używa się narzędzia zwanych dermatoskopem, które to urządzenie pozwala na powiększenie i oświetlenie obszaru znamienia, umożliwiając dokładniejszą analizę jego cech. Ten nieinwazyjny i bezbolesny test pozwala lekarzom na wykrycie potencjalnych nieprawidłowości, takich jak niejednolita pigmentacja czy nieregularne kontury, co może wskazywać na potrzebę dalszych badań lub interwencji medycznej. Dzięki dermatoskopii można szybciej i bardziej precyzyjnie diagnozować zmiany skórne, co jest kluczowe w profilaktyce nowotworów skóry.

Znamię a ciąża

W trakcie ciąży może nastąpić zmiana istniejącego znamienia lub pojawienie się nowego. Związane jest to z hormonalnymi zmianami i wzrostem poziomu hormonu stymulującego melanocyty. W przypadku jakiejkolwiek niepokojącej zmiany w znamionach podczas ciąży, zawsze zaleca się konsultację z lekarzem lub dermatologiem w celu oceny i ewentualnego leczenia.

Jakie są zalecenia dotyczące badań znamion?

Badanie znamion jest ważnym elementem profilaktyki zdrowia skóry. Zalecenia dotyczące tych badań są zróżnicowane, ale kluczowe jest regularne monitorowanie zmian na skórze. Osoby, które mają wiele znamion lub mają rodzinne predyspozycje do czerniaka, powinny odwiedzać dermatologa co roku. W przypadku osób z mniejszą liczbą znamion badania co dwa lub trzy lata powinny być wystarczające.

Jeśli podczas badania dermatoskopowego stwierdzi się, że znamienie nie budzi żadnych niepokojących objawów, istnieje możliwość jego usunięcia. W gabinecie SIM-MED w Krakowie istnieje kilka metod usuwania znamion, takich jak:

* przez krioterapię (zamrażanie)
* przez elektrokoagulację (usuwanie prądem elektrycznym)
* chirurgiczne usunięcie.

Wybór odpowiedniej metody zależy od rodzaju i wielkości znamienia oraz jest dokładnie omawiany z lekarzem po wcześniejszym badaniu dermatoskopowym. Dbałość o zdrowie skóry i regularne badania mogą pomóc w wykryciu potencjalnych zagrożeń i zapewnić długotrwałe zachowanie pięknej i zdrowej skóry.